Podobóz KL Auschwitz – Arbeitslager Golleschau w Goleszowie

utworzone przez admin | paź 12, 2020 | poza miastem, z historią w tle

Historia podobozu KL Auschwitz w Goleszowie

W bardzo mroźny dzień, 21 stycznia 1945 roku, ze stacji Goleszów, wyruszył dwuczęściowy wagon towarowy. W jego wnętrzu znajdowało się blisko stu wychudzonych, przemarzniętych więźniów. Byli ubrani jedynie w obozowe pasiaki i okryci kocami, które do tej pory służyły im jako okrycie na drewnianych pryczach, na których sypiali. Historia podobozu KL Auschwitz – Arbeitslager Golleschau dobiegła końca.

Czym był podobóz w Goleszowie

O ile wiedza o głównych obozach kompleksu Auschwitz-Birkenau jest powszechna na całym świecie, to wiedza o 40 jego podobozach jest niewielka. Szczególnie tych położonych dalej od Oświęcimia.

Jednym z takich podobozów był obóz w Goleszowie (niem. Golleschau), miejscowości położonej 9 km na wschód od cieszyńskiego rynku.

Powstał on w lipcu 1942 roku na terenie cementowni założonej na przełomie XIX i XX wieku, wykorzystującej pobliskie złoża wapnia i margla. Do wybuchu wojny cementownia w Goleszowie zatrudniała ponad 1,5 tysiąca robotników, a jej produkcja wynosiła ok. 35 tys. ton cementu rocznie.

Armia niemiecka zajęła Goleszów 2 września 1939 roku. Cementownia początkowo pracowała normalnie. Polityka okupanta polegająca m.in. na przymusowym wcielaniu do Wehrmachtu sprawiła, że zakład tracił swoich pracowników i produkcja cementu była coraz mniejsza. Tymczasem cement miał znaczenie strategiczne, służył m.in. do budowy umocnień czy bunkrów np. na Wale Atlantyckim.

Utworzenie KL Auschwitz – Arbeitslager Goleschau

Latem 1942 roku cementownię przejęło SS i zdecydowało się zastąpić brakujących robotników więźniami z obozu w Auschwitz. W lipcu 1942 przybyły kolejno dwa transporty, łącznie 21 polskich więźniów, którzy mieli dostosować część cementowni do roli obozu pracy podległego bezpośrednio komendantowi obozu w Auschwitz.

Na terenie cementowni specjalną taśmą wyodrębniono część, w której przebywali wyłącznie więźniowie, którzy za próbę przekroczenia jej byli karani śmiercią. Budynek dawnych pieców przekształcono na część mieszkalną, przy której utworzono plac apelowy. Po drugiej stronie placu zbudowano barak dla SS. Terenu pilnowali strażnicy na czterech wieżach. Gdy prace przygotowawcze dobiegły końca, z Auschwitz zaczęły przybywać kolejne transporty więźniów, w większości Żydów pochodzących z Czech, Francji czy Węgier. Pod koniec 1942 roku było ponad 400 więźniów, by dwa lata później osiągnąć maksymalną liczbę ponad 1100.

Część wieźniów pracowała na terenie cementowni, wielu jednak codziennie wychodziło do pracy do kamieniołomu, który był podzielony na cztery sektory. Dodatkowe komando więźniów nieustanie budowało nowe trasy dla wagoników transportujących wapień i margiel z okolicznych kamieniołomów. Przystąpili również do budowy kolejki linowej do transportu kamienia, która jednak została uruchomiona dopiero po zakończeniu wojny.

Praca, z wyjątkiem okresu zimowego, odbywała się na dwie zmiany – pierwsza od 4 rano do godz 12 i druga od godz. 12 do godz. 20. Więźniowie byli skrajnie wyczerpani pracą, osłabieni marnym wyżywieniem, które wydawano według tych samych norm, jak w głównym obozie Auschwitz. Wielokrotnie dochodziło do bicia więźniów i egzekucji, szczególnie po nieudanych próbach ucieczek. Najsłabszych więźniów początkowo wysyłano do uśmiercenia w Auschwitz, w późniejszym okresie zabijano ich także na miejscu zastrzykami fenolu.

Robotnicy pracujący w nieobozowej części cementowni i mieszkańcy Goleszowa wielokrotnie pomagali więźniom, szczególnie dostarczając żywności i lekarstw. Pod koniec 1944 roku okrucieństwo strażników osłabło, część strażników SS zastąpiono żołnierzami Wehrmachtu.

Co miał wspólnego Oskar Schindler z likwidacją podobozu w Goleszowie?

Końcowy etap w historii Arbeitsager Golleschau zaczął się w dniach 18 i 19 stycznia 1945, kiedy to z obozu wymaszerowały kilkusetosobowe kolumny więźniów. Był to tragiczny, słynny „marsz śmierci”. Więźniowe obozu goleszowskiego mieli przejść pieszo ponad 60 kilometrów do Wodzisławia, gdzie czekały na nich otwarte wagony towarowe. Wielu z nich zmarło, zanim dotarło do pociągu, wielu zmarło już w trakcie przejazdu w głąb Niemiec otwartymi wagonami.

Historia ostatniego transportu, który opuścił Goleszów 21 stycznia 1945 miała nieoczekiwanie zakończenie. Podwójny wagon z blisko setką więźniów nie miał w dokumentach wpisanej stacji końcowej. W rezultacie pociąg przez Cieszyn dotarł na Morawy, gdzie był kierowany od stacji do stacji, od obozu do obozu. Po 10 dniach bez zaopatrywania więźniów w żywność czy wodę, pociąg ostatecznie zatrzymał się na stacji Bresau.
W pobliskiej miejscowości zapytano właściciela zakładów zbrojeniowych, zatrudniającego żydowskich więźniów, czy nie jest to przypadkiem transport pracowników do jego fabryki. Ten, przytomnie odpowiedział, że tak, że szukał go od dawna i miał nawet w tej sprawie dzwonić do Berlina. Właścicielem tym był Oskar Schindler. Po rozkuciu zamarzniętych drzwi, wagony czym prędzej otwarto. Niestety dla 16 wieźniów było już za późno. Natomiast pozostali dołączyli do fabryki w Brunnlitz i znaleźli się na słynnej „Liście Schindlera”. Ich losy opisał Thomas Keneally.

Goleszów i tereny poobozowe dzisiaj

Od tamtych czasów minęło ponad 75 lat. W Goleszowie nie ma już cementowni, ale pamięć o obozie nie uległa zatarciu. W Gminnym Ośrodku Kultury powstała izba pamięci przechowująca pamiątki i przedmioty związane z historią podobozu w Goleszowie, tzw. Izba Oświęcimska. Państwowe Muzeum w Oświęcimiu udostępniło oryginalny stół, taborety i ubrania więzienne. Pośród obiektów zgromadzonych na wystawie zwracają uwagę fotografie rysunków wykonanych na terenie cementowni przez więźnia- Jeana Barischana. Oryginalne rysunki, ukazujące pracę codziennną więźniów, z wielką starannością zdjęto ze ścian i przewieziono do Muzeum w Oświęcimiu. Do najciekawszych przedmiotów należy także portret jednego z pracowników cementowni wykonany przez więźnia.

Pozostałości samego obozu są nieliczne, ale warte uwagi. Kominy cementowni wyburzono 25 lat temu w latach 1995-96. Pozostałe budynki również. Zachowano jednak tzw. budynek Starych Pieców, gdzie w czasie wojny zamieszkiwali więźniowie.

Pobliskie kamieniołomy na Jasieniowej, nieczynne od wielu lat, pozarastały przez bujną rośliność. Można jednak natrafić na ich ślady. Wyróżnia się pośród nich dawne wyrobisko margla, przekształcone w liczące prawie 2 hektary powierzchni jezioro Ton, jak również wąwóz Ejsznyt (od niemieckiego ein schnitt – wcięcie), pozostałość po jednym za kamieniołomów, widoczny z daleka.

Kamień do cementowni był pozyskiwany także z nadal czynnego kamieniołomu w Lesznej. Kamień stamtąd miał być transportowany kolejką linową, którą uruchomiono ostatecznie po wojnie. Nieczynna od lat 70-ych kolejka został zdemontowana. Pozostały jedynie betonowe fundamenty zbudowane przez więźniów i most kryjący drogę przebiegającą poniżej kolejki, jako osłona przed spadającymi kamieniami.

Zwiedzając okolice Goleszowa, skąd z wielu miejsc rozpościerają się przepiękne widoki, z trudem przychodzi sobie wyobrazić dramat, jaki tu się rozgrywał w czasie II wojny światowej. Warto jednak pamiętać, że obóz w Auschwitz, poza miejscami najbardziej znanymi, z symbolami rozpoznawanymi na całym świecie, jak brama z napisem „Arbeit mach frei” czy Brama Śmierci w Birkenau, to także miejsca niemniej tragiczne, choć mniejsze, mniej znane, trochę zapomniane, jak podobóz w Goleszowie.

autor tekstu: Tomasz Walczyk zdjęcia: Małgorzata Zielina

Obserwuj nas na Facebooku

Film o obozie w Goleszowie na naszym kanale na YouTube

Odwiedź Śląsk Cieszyński razem z nami

Kiedy odbył się pierwszy rejs wycieczkowy w Krakowie?

utworzone przez admin | paź 5, 2020 | Kraków, miasto, z historią w tle

Pierwszy rejs wycieczkowy parowca „Kraków”

Dokładnie dzisiaj, 5 października, mija 170 rocznica pierwszego w Krakowie rejsu wycieczkowego statkiem o napędzie mechanicznym.

W związku z okrągłą rocznicą przedstawiamy pierwszą rekonstrukcję wyglądu tego historycznego parowca i przedstawiamy przebieg tej wycieczki.

Znaczenie litografii Franciszka Sandmanna

Do rekonstrukcji wyglądu statku, którego plany nie zachowały się, posłużył niewielki fragment widoku „Krakowa” na litografii Franciszka Sandmanna z roku 1850. Wizerunek statku, a właściwie tylko jego połowy znajduje się w prawym, dolnym narożniku powyższej ilustracji. Do pełnej rekonstrukcji, hipotetycznej, zostały wykorzystane podobizny i rysunki statków z epoki, zwłaszcza należących do właściciela „Krakowa”. A był nim Andrzej hrabia Zamoyski.

Historia rejsu statku „Kraków”

Historia rejsu statku „Kraków” rozpoczęła się w Warszawie. To tam w 1848 roku powstała spółka „Żeglugi Parowej na Rzekach Spławnych Andrzeja hrabiego Zamoyskiego et Compania”. Przesiębiorstwo rozwijało się prężnie i budowało statki na Solcu w Warszawie. Jednym z nich był liczący sobie 38 metrów długości holownik „Kraków”.

17 września 1850 r „Kraków” wypłynął z Warszawy i udał się w górę rzeki holując dwie barki. 19 września po postoju w Holendrach Kozienickich, już bez barek, z hrabią Andrzejem Zamoyskim na pokładzie, statek wyruszył w drogę do Krakowa. Rejs trwał blisko 2 tygodnie. Jego przebieg opisywał regularnie krakowski „Czas”.

2 października „Kraków” dotarł do Krakowa. Po powitaniu gości przez władze i mieszkańców miasta, na statku podjęto przygotowania do pokazowego rejsu wycieczkowego, który miał dać początek nowej rozrywce Krakowian. Rozmawiano także o wykorzystaniu Wisły w transporcie i handlu.

5 października 1850 roku na statek przybyła gromada chętnych do odbycia rejsu.

O przebiegu tego rejsu niech najlepiej opowie ówczesny reporter „Czasu” …

„Kraków idzie do Bielan! Wszystko to tak bajecznie brzmi, że niejeden z czytelników posądziłby nas o mistyfikacyę , i to nie tylko czytelnik odleglejszy, ale nawet krakowski, bo mało kto wynurzył się z miasta, aby na swe żywe oczy się przekonać, że istotnie pod starym Krakowem, na starszej jeszcze Wiśle, kołysze się pierwszy statek parowy: „Kraków”.

A przecież tak jest; co przed kilka dni jeszcze było bajką, dziś już jest rzeczywistością! W niedzielę bowiem szanowny przedsiębiorca postanowił, w towarzystwie kilkunastu zaproszonych gości, puścić się swym statkiem do Bielan, w celu rozpoznania koryta Wisły w tej okolicy.

Jakoż w rzeczy samej 50 minut na 11tą godzinę, przeszedł statek po pod łuki nowego mostu, rozwarto stary [most – przyp. aut.] i wszyscy mimo udzielonej przez patrona wiadomości, że woda przez noc o jedną stopę spadła, ruszyli jak najweselej w drogę. Jedni chwalili spokojny, regularny, prawie niedający się czuć ruch statku, inni oglądali maszynę i podziwiali jej dokładność, inni znowu smakowali sobie w tej ruchomej przedziwnej panoramie, która jak wstęga im się przed oczyma roztaczała, natkana gęsto kościołami tuż po sobie przesuwającymi się. Już mijaliśmy Skałkę, sędziwe zamczysko, już Zwierzyniec. Już się wynurzył zakłopotany kopiec Kościuszki – gdy nagle okrzyk patrona : Stop ! I pokłony mimowolne pasażerów dały uczuć, żeśmy nagle stanęli.

Po krótkiej eksploracyi, majtkowie swoim oświadczyli językiem, że woda jest zamkniętą; statek zazgrzytał jeszcze nieco po żwirze, lecz w końcu patron oświadczywszy, że dalej nie pójdzie, trzeba było chcąc-niechcąc wrócić. O kwadrans po 12ej wysiedliśmy na ląd, pożegnawszy uprzejmego przedsiębiorcę z szczerym życzeniem dla niego i dla nas, aby to jego przedsięwzięcie tak płodne w skutki, również nieosiadło na rafach i mieliznach, którym nazwisko: obojętność, niedbalstwo i próżniactwo!„

Rekonstrukcja wyglądu statku „Kraków”, autor: Tomasz Walczyk

Pierwszy rejs wycieczkowy pod Wawelem trwał niecałe 1,5 godziny. Parowiec „Kraków” wyruszył w drogę powrotną do Warszawy wpływając po drodze na wody Dunajca i Sanu. „Kraków” dotarł do Warszawy na początku listopada.

Niestety, Krakowianie musieli czekać kolejne 40 lat na następną próbę zorganizowania rejsów wycieczkowych na Wiśle. Warto pamiętać o tej pierwszej próbie.

parowiec Włocławek — Parowiec Włocławek, należący do spółki Zamoyskiego, który posłużył do rekonstrukcji wyglądu statku „Kraków”.

Zobacz rejs galarem po Wiśle na naszym kanale na YouTube

Filmowa stacja w Kasinie Wielkiej

utworzone przez admin | wrz 27, 2020 | inspiracje, Małopolska, poza miastem, z historią w tle

Znana i nieznana stacja kolejowa w Kasinie Wielkiej

Co może łączyć tak różne tytuły filmowe jak: słynna „Lista Schindlera” Stevena Spielberga, „Katyń” Andrzeja Wajdy czy „Karol, człowiek, który został papieżem” Giacomo Battiato? Tym łącznikiem jest stacja kolejowa w Kasinie Wielkiej, w Beskidzie Wyspowym, w powiecie limanowskim. A właściwie to jej mały, ale bardzo urokliwy budynek stacyjny.

O budowie stacji kolejowej w Kasinie Wielkiej

Stację w Kasinie zbudowano w roku 1884 r. Jej budowa była częścią wielkiej inwestycji cesarstwa Austro-Węgier, tzw. Galicyjskiej Kolei Transwersalnej. Powodem jej powstania były austriackie plany militarne stworzenia, w przypadku rosyjskiej agresji, alternatywnego połączenia kolejowego z Wiednia do Lwowa.

Trasa miała prowadzić przez rejony górskie Karpat. Jej powstanie miało również być impulsem do rozwoju gospodarczego tego regionu. Głównymi stacjami miały być Żywiec, Sucha Beskidzka, Nowy Sącz, Jasło, Krosno, Sanok, Zagórz, Chyrów, Sambor, Drohobycz, Stryj i Stanisławów. Jej łączna długość wynosiła 768 km, w tym 577 km było nowo zbudowanych .

Poza wymienionymi stacjami był też szereg mniejszych obiektów i jedną z nich była stacyjka w Kasinie Wielkiej. To, co wyróżnia ten niepozorny budynek to fakt, że była to najwyżej położona na trasie stacja na polskich ziemiach (570 m n.p.m).

Otwarcie linii odbyło się z wielką pompą. Fakt ten upamiętnia płyta pamiątkowa na fasadzie budynku. Umieszczono ją w setną rocznicę śmierci budowniczego odcinka od Suchej Beskidzkiej do Nowego Sącza. Był nim inżynier Apolinary de Dziula Dziewolski (1842-1918), absolwent jednego z wiedeńskich uniwersytetów.

16 grudnia 1884 r. podczas uroczystego otwarcia ruchu pociągów, sam cesarz Franciszek Józef I w dowód uznania udekorował Dziewolskiego złotą szpilą z brylantem, wyjętą z własnego krawata.

Historia stacji w Kasinie Wielkiej podczas I i II wojny światowej

Kolej Transwersalna dobrze spełniała swoją rolę w pierwszych miesiącach pierwszej wojny światowej. To tędy przemierzały transporty wojsk przerzucanych do tzw. operacji limanowsko-łapanowskiej w grudniu 1914 r.

W czasach niepodległej Polski linia ta była z powodzeniem wykorzystywana do przewozu pasażerów i towarów.

W czasie II wojny światowej, 2 sierpnia 1944 oddział Armii Krajowej wysadził niemiecki pociąg z transportem, blokując ten ważny szlak kolejowy. Fakt ten upamiętnia druga z tablic pamiątkowych umieszczonych na fasadzie bydynku stacyjnego.

Powojenna historia stacji w Kasinie Wielkiej

Po wojnie był to nadal ważny szlak kolejowy. Niestety, podmycia przez kolejne powodzie, brak pieniędzy na modernizację linii, doprowadził do jej zamknięcia. W tej sytuacji sama stacja w Kasinie Wielkiej przestała pełnić swą funkcję.

Wyjątkiem są letnie weekendy, kiedy to ożywia się ruch na stacji. Wówczas od strony Chabówki przyjeżdża pociąg retro składający się z dawnych wagonów z tamtejszego skansenu kolejowego, ciągnięty przez lokomotywę. Dla miłośników nieśpiesznej podróży, w dawnym stylu, stanowi to niewątpliwie wielką atrakcję i okazję do podziwiania malowniczych krajobrazów Beskidu Wyspowego.

Polskie koleje sprzedały budynek nieczynnej stacji prywatnemu właścicielowi. W 2015 roku budynek stacji wyremontowano i przekształcono w dom z pokojami do wynajęcia. Tuż obok znajduje się stacja narciarska na Śnieżnicy. W związku z tym „Stacja Kasina” może być dobrym rozwiązaniem dla wszystkich miłośników zimowego szaleństwa, którzy chcą przenocować tuż przy trasie narciarskiej.

Stacja kolejowa w Kasinie Wielkiej – czyli o scenach filmowych, które tam były kręcone

Wygląd typowej małej stacji sprzed ponad stu lat, brak regularnego ruchu kolejowego a zarazem działające połączenie ze skansenem w Chabówce, gdzie można wynająć historyczne lokomotywy i wagony, stały się powodem, dla którego filmowcy upodobali sobie stacyjkę w Kasinie Wielkiej.

Lista Schindlera na stacji w Kasinie Wielkiej — Stopklatka z filmu „Lista Schindlera” , 1 min 54 sek filmu, prod. Universal Pictures

Przypomnijmy zatem tytuły filmów, jakie tutaj zostały nakręcone :

Lista Schindlera (1993 r.), pierwszy film nakręcony w Kasinie, stacja występuje pod własną nazwą
Boże Skrawki (2001)
Karol. Człowiek, który został papieżem (2005), w tym filmie stacja w Kasinie Wielkiej „odgrywa rolę” stacji w Wadowicach
Szatan z siódmej klasy (2006) w nowej ekranizacji
Katyń (2006), na stacji w Kasinie kręcono sceny pokazujące miejsce wywózki polskich oficerów do obozów przejściowych
Szpiedzy w Warszawie (2012) polsko-brytyjski mini serial
Piłsudski (2018), w którym stacja w Kasinie Wielkiej została ucharakteryzowana na stację w Bezdanach, gdzie grupa bojowa PPS napadła na rosyjski pociąg pocztowy.

Wszystko na to wskazuje, że przygoda stacji z kinem będzie trwała nadal przez kolejne lata.

W czerwcu tego roku do Kasiny dotarła kolejna ekipa filmowa pracująca nad ekranizacją powieści Marka Krajewskiego „Erynie”, której akcja toczy się we Lwowie i Wrocławiu.

W jakiej roli wystąpi „filmowa stacja” w Kasinie Wielkiej, dowiemy się w przyszłym roku, gdy film będzie gotowy.

Bądź na bieżąco – polub nasz profil na FB

Skontaktuj się z nami

Tajemnica Góry Zyndrama

utworzone przez admin | wrz 21, 2020 | Małopolska, poza miastem, z historią w tle

O Górze Zyndrama

Podczas wykopalisk archeologicznych często się zdarza, że badacze poszukając czegoś, znajdują coś zupełnie innego i okazuje się, że jest to odkrycie o wiele ważniejsze, niż by się można spodziewać. I niekoniecznie musi to być od razu złoty skarb. Tak właśnie się stało na Górze Zyndrama w Maszkowicach, niedaleko Łącka, w powiecie nowosądeckim.

Czego poszukiwano na Górze Zyndrama?

Według tradycji na szczycie wznoszącej się 410 m n.p.m. góry, miał wznosić się zamek Zyndrama z Maszkowic, dowódcy polskich chorągwi pod Grunwaldem. Zamek ten miał później ulec rozbiórce. Pozyskany z rozbiórki zamku materiał miał być przeznaczony z kolei na budowę kościoła w pobliskim Łącku.

Badania archeologiczne prowadzone od początku XX wieku oraz w latach 1959-75 niestety nie potwierdziły istnienia na szczycie góry siedziby słynnego rycerza.

Udało się natomiast odkryć prehistoryczną osadę zamieszkałą między 1000 a 50 r. p.n.e. Nie była to jednak osada wyróżniająca się czymś szczególnym.

Wszystko do czasu…

Dopiero kolejne badania, doprowadziły w 2016 r. do sensacyjnego odkrycia. Wtedy to, grupa archeologów z Instytutu Archeologii UJ, pod kierownictwem dr. hab. Marcina Przybyły odkryła mur obronny z bramami pochodzący z ok. 1750 r. p.n.e.

Co w tym niezwykłego, ktoś mógłby zapytać. Otóż nie jest to tylko najstarszy mur kamienny na ziemiach polskich, ale jedyny taki odkryty w tej części Europy. Kolejna konstrukcja kamiennego muru w Polsce miała się pojawić dopiero ponad 2,5 tysiąca lat później w czasach budowy kościołów romańskich.

Dla porównania warto dodać, że w czasie gdy na Górze Zyndrama wznoszono mur, w dalekiej Mezopotamii panował Hammurabi, Średnie Państwo w Egipcie przeżywało kryzys, a na Krecie kwitło życie w pałacu w Knossos.

Kim byli budowniczowie i skąd przybyli możemy tylko się domyślać. Musieli być bardzo dobrze zorganizowani by zbudować mur długości blisko 200 metrów, grubości 2 metrów i wysokości 3 metrów. Podobne konstrukcje można znaleźć tylko na Bałkanach, np. na Półwyspie Istria oraz w Grecji.

Osadnicy należeli do przedstawicieli wczesnej epoki brązu, kiedy brąz był jeszcze rzadkim i bardzo cennym towarem. Znalezione podczas badań przedmioty i narzędzia mają wiele wspólnego z podobnymi obiektami znalezionymi w osadach położonych wzdłuż dopływu Dunaju, rzeki Cisy.

Jaka wyglądała osada na Górze Zyndrama?

Możemy zatem wyobrazić sobie grupę przybyszów z południa Europy z Bałkanów, którzy wybrali miejsce na osadę, z którego było dobrze widać okolicę; położone blisko rzeki, wzdłuż której biegł szlak handlowy. Osada na wzgórzu potrzebowała wzmocnienia obrony murem jedynie od północy i wschodu, ponieważ pozostałe stoki były bardzo strome i nie wymagały zabezpieczenia. I tak powstał długi na 200 metrów mur, wzniesiony z kamieni bez zaprawy. Niektóre kamienie były obrabiane dla nadania bardziej regularnego kształtu. Największe miały do 600 kg wagi. Od strony wschodniej prowadziła wąska furta ze ścianami wykonanymi z pojedynczych ciosanych płyt piaskowca, wysokich na dwa metry. Główna brama od strony północnej, odkryta w 2017 roku, miała charakter reprezentacyjny. Wejście do środka prowadziło po łuku, co ułatwiało obronę bramy.

Wewnątrz osady znajdowały się budynki o drewnianej konstrukcji ze ścianami wykonanymi z plecionki gałęzi i obklejonymi gliną. Domy miały do 8 metrów długości i służyły nie tylko do mieszkania ale także jako warsztaty rzemieślnicze. Na terenie osady znaleziono olbrzymie ilości ceramiki a także kości zwierząt hodowlanych, głównie bydła i owiec.

Osada nie istniała zbyt długo. Mniej więcej pół wieku po jej założeniu mur obronny stał się murem oporowym dla nowych domostw i powoli zaczął ulegać rozpadowi. Po kolejnych 200 latach osada przestała istnieć. Ludzie wrócili na Górę Zyndrama po kolejnych 500 latach.

Jak zwiedzić teren dawnego grodziska na Górze Zyndrama?

Nie ulega wątpliwości, że to wyjątkowe miejsce zasługuje na uwagę zwłaszcza tych, których fascynuje historia i piękne widoki. Wcześniej warto zapoznać się z informacjami o osadzie na Górze Zyndrama i zobaczyć jej wirtualną rekonstrukcję. Osoby nieprzygotowane być może zachwycą się widokami, ale zachowane fragmenty kamiennego muru i zrekonstruowanej bocznej bramy mogą być nich niezbyt czytelne. Dużą pomocą dla zorientowania się w terenie mogą być również tablice z opisami ustawione w kilku miejscach. Pomocny powinien być także ten post z opisem miejsca i wskazówkami jak je odwiedzić.

Po dotarciu pod Górę Zyndrama ostatni etap należy pokonać pieszo. Po kilku minutach marszu dość stromym podejściem wyłożonym betonowymi płytami, zwiedzający dociera na szczyt wzgórza od strony północnej. Część głównej bramy jest przykryta brezentami, gdyż badania archeologiczne jeszcze się nie zakończyły. Po dojściu do tego miejsca należy iść wzdłuż częściowo odtworzonego muru do bramy wschodniej. Przez bramę można wejść do środka i dotrzeć na szczyt Góry Zyndrama. Po drodze i w środku jest kilka tablic w przystępny sposób opisujących to, co odkryli badacze.

Kto wie ile jeszcze tajemnic i sensacji czeka na archeologów na polskich ziemiach ?

link do badań archeologicznych UJ: https://tiny.pl/7prt7