BRZEG – to nadal mało znane miasto, a szkoda, ponieważ to jedno z piękniejszych śląskich miast .
Ma bogatą historię i wiele ciekawych oraz niezwykłych miejsc wartych zobaczenia.
Ponad 30-tysięczny Brzeg znajduje się w województwie opolskim, a jednocześnie jest historyczną częścią Dolnego Śląska.
Jaka jest krótka historia Brzegu?
Brzeg powstał na miejscu osady Wissoke Brzegh i otrzymał prawa miejskie w 1248 r., potwierdzone w 1250 r.
Przez ponad 360 lat był stolicą księstwa brzeskiego i legnicko-brzeskiego (rządzonego przez Piastów w latach 1311-1675).
W XVI w. był miejscem, słynnych w całej Rzeczpospolitej, targów bydła, o czym wspomniał m.in. Jan Kochanowski.
Mocno ufortyfikowane miasto oparło się Szwedom podczas wojny 30-letniej w XVII w., w kolejnych stuleciach, w XVIII i XIX w. uległo Prusom i armii Napoleona.
W 1945 r. podczas zajmowania miasta przez Armię Czerwoną został zniszczony w 70 %.
Z czego słynie Brzeg? Co warto tu zobaczyć?
ZAMEK KSIĄŻĘCY:
Nazywany Śląskim Wawelem, powstał jako murowana średniowieczna warownia w XIV w. W XVI w. książęta Fryderyk II i jego następca Jerzy II przeksztalcili go w okazałą renesansową rezydencję.
Pierwszy z nich obrał za wzór zamek królewski na Wawelu, w Krakowie. Z kolei książę Jerzy sprowadzil do prac włoskich architektów Giacomo i Francesco de Pario oraz Bernardo Neuroniego.
Krużganki arkadowego dziedzińca i bogato zdobiona brama z przodkami książąt od legendarnego Piasta to najpiękniejsze fragmenty budowli.
Wewnątrz zamku znajdują się wystawy, a także największa nekropolia Piastów z trumnami przeniesionymi z przylegającego do zamku kościoła św. Jadwigi.
RATUSZ:
To kolejna okazała budowla z wysoką wieżą i arkadową loggią. Ratusz powstał w XIV w. i został przebudowany w 2 poł XVI w. w stylu renesansowym przez włoskich architektów Giacomo de Pario i Bernardo Neuroni, którzy pracowali przy budowie zamku.
Budowla ocalała ze zniszczeń II wojny światowej i zachowała się do dziś w prawie niezmienionym kształcie z czasów renesansowej przebudowy. Bogate wnętrza można zwiedzać po uprzednim umówieniu przez telefon (tel. 538280500).
KOŚCIÓŁ ŚW. MIKOŁAJA:
Zbudowany na przełomie XIV i XV w. gotycki kościół, ma jedną z najwyższych na Śląsku naw głównych (ok. 30m). Jej wielkość robi wrażenie wewnątrz smukłej budowli, która utraciła większość oryginalnego wyposażenia podczas wojny. Zachowały się nieliczne epitafia mieszczańskie.
Uwagę zwracają nowoczesne witraże za głównym ołtarzem z przedstawieniem patrona kościoła.
W kościele ma początek lokalny szlak średniowiecznych polichromii.
KOŚCIÓŁ PW. PODWYŻSZENIA KRZYŻA ŚWIĘTEGO:
Ten barokowy, XVIII wieczny kościół pojezuicki z zewnątrz, ze względu na zły stan i przebudowę z XIX w., nie robi wielkiego wrażenia. Warto jednak odwiedzić jego imponujące wnętrze. Ściany oraz sklepienie pokrywa bogata dekoracja z iluzjonistycznymi polichromiami jezuity Jana Kubena.
W przeszłości na posadzce kościoła było oznaczone Punto Stabile – miejsce, z którego obserwator najlepiej odbierał efekt iluzji.
DAWNY KOŚCIÓŁ ŚW. PIOTRA I PAWŁA:
To jedna z najstarszych budowli Brzegu. Powstał pod koniec XIII w. jako kościół franciszkanów. Od końca XVI w. przestał pełnić funkcje sakralne. Służył jako arsenał, a od 1930 r. magazyn. Podczas wielkiej powodzi w 1997 r, zawaliła się wieża.
KAMIENICE STAREGO MIASTA:
Warto przespacerować się po ulicach Starego Miasta, które zachowało średniowieczny układ, poszukując pomiędzy powojenną zabudową całkiem licznych, dawnych mieszczańskich domów. Najstarsze, wyeksponowane ceglane fragmenty pochodzą z XIV w., są też kamienice w stylu renesansowym i barokowym.
MOST KRATOWNICOWY I MŁYNY:
Wręcz nie wypada odwiedzić Brzeg i nie zobaczyć Odry. W Brzegu jest kilka wysp na rzece, a także jedna z najstarszych śluz na Odrze. Zwraca uwagę zabytkowy most kratownicowy z końca XIX w. Most już liczy ponad 130 lat, ale dopiero od 1954 r. znajduje się w Brzegu. Wcześniej znajdował się w …Fordonie koło Bydgoszczy.
Dla miłośników krajobrazu postindustrialnego ciekawostką mogą być pobliskie nieczynne młyny. Tradycja młynów wodnych w Brzegu sięga wieków średnich.
PARKI:
Brzeg to miasto zielone, z pięknymi i zadbanymi parkami. To idealne miejsce, by schronić się przed upałem lub odpocząć po intensywnym zwiedzaniu. Poza największym Parkiem Wolności im. Juliusza Peppela, najciekawsze i najbardziej urozmaicone terenowo są trzy parki położone na miejscu dawnych umocnień Brzegu. Tworzą one Planty.
Są to Park Nadodrzański z jedyną zachowaną bramą miejską z końca XVI w. (Brama Nadodrzańska), Nad Fosą i największy, Centralny, gdzie rośnie ponad 1500 drzew.