Paczków – co warto zobaczyć

Jaki jest PACZKÓW w województwie opolskim i co warto w nim zobaczyć? Jaka jest jego historia?

To liczące niecałe 7 tys. miasto, położone między sztucznymi zbiornikami na Nysie Kłodzkiej – Jeziorem Otmuchowskim a Zalewem Paczkowskim, jest położone blisko granicy województwa opolskiego z dolnośląskim, a także blisko polsko-czeskiej granicy.

Paczków powstał w XIII w. jako gród graniczny chroniący południowo-zachodnich rubieży księstwa nyskiego, należącego do biskupów wrocławskich.

Został lokowany 8 marca 1254 r. na „surowym korzeniu”, czyli w miejscu do tej pory niezamieszkanym i niezagospodarowanym, na prawie magdeburskim obok starszej osady nazywanej obecnie Starym Paczkowem.

Granica księstwa przebiegała z 3 stron grodu, więc od początku był mocno ufortyfikowany.

1325, 1333, 1428, 1438, 1449, 1539, 1560, 1565, 1598, 1602, 1603, 1607, 1632, 1634, 1639, 1648, 1741, 1775, 1778, 1779, 1780, 1783, 1785, 1826, 1829, 1938, 1945, 1997 – to niezbyt szczęśliwe lata w dziejach Paczkowa – to daty najazdów, epidemii, pożarów i powodzi.

Dobre czasy dla miasta to przełom XV i XVI w. – rozkwita handel i rzemiosło, zwłaszcza sukiennictwo. Wtedy powstają nowe mury miejskie.

Do upadku Paczkowa dochodzi w czasie wojny 30-letniej – miasto i okolica są plądrowane przez obie tu walczące strony – wojska habsburskie i szwedzkie.

W XVIII w. przechodzi z rąk do rąk Austrii i Prus.

Po okupacji przez wojska Napoleona przeszedł pod panowanie Prus, a następnie zjednoczonych Niemiec do 1945 r.

XIX w. to czas ożywienia gospodarczego.

W marcu 1945 r. na miasto spadły zaledwie 3 bomby lotnicze, straty były niewielkie. Armia Czerwona zajęła miasto bez walk.

Przede wszystkim dominujący nad miastem z wysoką wieżą KOŚCIÓŁ PARAFIALNY ŚW. JANA EWANGELISTY. Strzelista wieża ma „tylko” 64 m wysokości. Po wybudowaniu w 1389 r. liczyła 120 m.

Ufundowany przez biskupa Przecława z Pogorzeli, ukończony w 1389 r., w XVI w. został włączony w system obronny w związku z obawą przed najazdem tureckim. Doszło wtedy do inkastelizacji ( czyli „uzamkowienia”) świątyni – obniżono dach, dobudowano mury tarczowe zwieńczone attyką.

W halowym wnętrzu na początku prawej nawy została wtedy dodana tzw studnia tatarska. Obecnie ma ona XIX -wieczne żelazne zwieńczenie. To prawdziwy unikat. Poza Paczkowem , wiadomo nam o studni w kościele NMP w Złotoryi. Czy ktoś zna jeszcze inne ?

Od południa do prezbiterium przylega XV – wieczna kaplica NMP z jedynym w Europie Środkowej ołtarzem wyrzeźbionym z jednego kawałka piaskowca.

MURY MIEJSKIE – z ich powodu miasto jest nazywane „polskim Carcassonne”, bo podobnie jak to francuskie miasto ma zachowany prawie cały obwód murów o długości ponad 1200 metrów. W przeciwieństwie do starszych i większych, ale rekonstruowanych z błędami w XIX w. fortyfikacji francuskiego miasta, mury Paczkowa są autentyczne.

Po raz pierwszy powstały w poł. XIV w. z kamienia polnego. Początkowo były 3 (od XV w. cztery) bramy i 24 wieże łupinowe. Baszty łupinowe, były to baszty otwarte od strony miasta, aby w razie zdobycia ich przez przeciwnika nie mogły być użyte do walki z broniącymi się wewnątrz miasta.

Od najbardziej zagrożonej południowo-wschodniej strony było więcej wież i brakowało bramy, jako najsłabszego punktu obrony.

W XV w. mury nadszarpnięte wojnami, zaniedbane, a przede wszystkim nieskuteczne wobec artylerii częściowo wyburzono.

W 1514 r. przystąpiono do odbudowy murów podwyższonych do wysokości 9 m. Od północy zbudowano zewnętrzny kamienno-ceglany mur, a przestrzeń pomiędzy wypełniono fosą zalaną wodą.

Zachowały się wszystkie 4 wieże bramne – Wrocławska, Kłodzka, Ząbkowicka i najmłodsza Nyska, a także 19 z 24 baszt.

Wieża Bramy Wrocławskiej jest udostępniana do zwiedzania.

Średniowieczny układ urbanistyczny – siatka ulic z rynkiem. Kamienice prezentują różne style od renesansu po XX w. Najstarsza z nich pochodzi z XVI w.

RATUSZ MIEJSKI – neoklasycystyczna budowla po przebudowie w XIX w. z renesansową wieżą z poł XVI w.

PLANTY MIEJSKIE – w przeciwieństwie do Krakowa, w Paczkowie powstały w poł XIX w. urokliwe Planty bez burzenia murów. Prawdopodobnie zabrakło lokalnych burzymurków.

To niezwykle ciekawe muzeum mieszczące się w dawnej, pochodzącej z końca XIX w., gazowni miejskiej. Poza oryginalnymi obiektami w muzeum jest przebogata kolekcja gazomierzy (ok. 600), kuchenek, piecyków, a także dość nieoczekiwanych urządzeń na gaz jak pralka czy lodówka. Łącznie jest tu kilka tys. eksponatów.

Muzeum Gazownictwa to też niezwykłe miejsce, gdzie można przenocować w przytulnych pokojach gościnnych.

–> muzeum jest otwarte od wtorku do soboty w godzinach 09.00- 17.00.

–> bilet normalny kosztuje 12,00 zł, ulgowy: 10 zł, a dla uczącej się młodzieży: 8,00 zł